DENKTANK 2014

2016: Een kwartier voordat Peter moet vertrekken, vult hij zijn bestemming en gewenste aankomsttijd in op de Flexibusapp. Deze app is een pilot van de busmaatschappij. Enkele seconden later krijgt hij bericht terug: ‘Als u om 10.12 thuis vertrekt bent u om 10.15 op de flexihalte aan de Hoogweg, waar de Flexibus u binnen 2 minuten oppikt. Naar verwachting is de Flexibus om 10.38 op uw bestemming, maar niet later dan 10.44.’

2020: Nu het gehele OV vraaggestuurd en datagedreven is ingericht, is de vaste dienstregeling verleden tijd. Op drukke stations en haltes gaat er iedere tien minuten een tram, bus of trein, maar het exacte moment van vertrek wordt real-time geoptimaliseerd aan de hand van actuele verkeersstromen. Ook de reiziger is flexibel en verwacht geen aankomsttijden op de minuut nauwkeurig meer. Hij profiteert van een gemiddeld kortere reisduur die maximaal op zijn behoeftes is ingericht.

Aanleiding

Constant toenemende verkeersstromen zorgen in Nederland voor enorme opstoppingen in de steden.²⁹ Daarnaast rijden in de regio regelmatig lege bussen rond terwijl wachttijden vaak lang zijn.³⁰ Het aanbod van openbaar vervoer en de actuele vraag van de reiziger sluiten niet optimaal op elkaar aan. Daardoor blijft de auto een aantrekkelijker alternatief.

Impact

De Flexibus is de eerste stap naar vraaggestuurd en datagedreven openbaar vervoer. Met de extra informatie op basis van Big Data kan het OV sneller inspringen op afwijkende verkeersstromen, waardoor het aantal vertragingen afneemt en materieel optimaler benut kan worden. Wanneer de Flexibus in stedelijke gebieden wordt ingevoerd, kan dit per dag voor 200.000 reizen een reistijdverkorting van tien tot twintig procent opleveren. In de regio is dit voor 300.000 reizen tien tot vijftien procent.³¹Kortere reizen en beter benut materieel zorgen voor kostenbesparingen. Door minibusjes flexibel in te zetten op trajecten waar regelmatig lege conventionele lijnbussen rijden (met vaste routes en tijden), kan de helft aan brandstof- en personeelskosten worden bespaard.^32,33Zowel voor de reiziger als de vervoerder biedt de Flexibus dus enorme voordelen.

Gezocht

Om deze oplossing te bewerkstelligen, zoeken we vervoerders en overheden die samen een pilot willen starten om de winst van vraaggestuurd OV aan te tonen. Daarnaast zoeken we wetenschappers die flexibel OV in Nederland kunnen modelleren en de benodigde algoritmes kunnen ontwikkelen.

Verdieping

Download de PDF met de aanvullende informatie van deze oplossing

Referenties

²⁹ Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid, Mobiliteitsbalans 2013, oktober 2013, p. 23

³⁰ Eerdmans, D., e.a., Denken, doen en laten – Onderzoek, overheidsingrijpen en ondernemerschap voor een beter OV, CVS Congres, november 2009, p. 13

³¹ Analyse door Nationale DenkTank 2014 op basis van CBS, Stadsregio Amsterdam, Een nieuwe kijk op het Amsterdamse OV, december 2011 en Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid, Cijfermateriaal voor de Visie Regionaal Openbaar Vervoer, oktober 2009, p. 14

³² Ovpro.nl, Total Cost of Ownership van minibussen voor gebruik in OV, mei 2014

³³ Cazemier, O., e.a., Maatwerkvervoer als openbaar vervoer, april 2012, p. 78