De Nationale DenkTank legt belangrijkste knelpunten bloot voor biodiversiteitsverlies- en herstel ervan

Amsterdam – Tijdens de 17e editie van de Nationale DenkTank proberen 20 jonge denkers én -doeners de grootste duurzaamheidsuitdaging tot nu te kraken: het stimuleren van biodiversiteit. De 20 net afgestudeerde DenkTankers delen hun bevindingen in een heldere analyse. Aan de hand van de gevonden knelpunten werkt de DenkTank’22 toe naar oplossingen waar politici, bedrijfsleven en beleidsmakers mee aan de slag kunnen.

Het stimuleren van biodiversiteit is hard nodig. Sinds 1970 is de populatiegrootte van vissen, vogels, zoogdieren, amfibieën en reptielen wereldwijd met gemiddeld 69% afgenomen blijkt uit het WWF Living Planet Report 2022. In Nederland is de afname van inheemse soorten tussen 1900 en 2010 62,5%, terwijl het Europees gemiddelde ‘slechts’ 47% is. Wat zijn de belangrijkste knelpunten voor het tegengaan van verder biodiversiteitsverlies?

Onderzoek

Voor de analyse van het probleem deden ze 5400 uur onderzoek, spraken ze 104 experts, 81 burgers en verwerkten ze, in samenwerking met Motivaction, de data van 1226 Nederlanders die meededen aan een online onderzoek, De DenkTankers richten zich op de volgende 4 deelthema’s: handelen door de burger, natuurinclusief bouwen, natuurinclusief produceren en de voorbeeldfunctie van de overheid als grootgrondbezitter.

Analyse in het kort

1. Nederland is niet overtuigd van de urgentie van het biodiversiteitsprobleem*
   • Helft (50%) van de Nederlanders weet niet wat biodiversiteit is.
   • Slechts 30% weet dat het slecht gaat met biodiversiteit in Nederland.
   • Maar 15% vertrouwt de informatie over biodiversiteit van de overheid. Informatie hierover van journalisten wordt nog minder vertrouwd: slechts 12% vertrouwt deze informatie. Wetenschappers worden het meest vertrouwd, ze scoren 46%. Maar wetenschapscommunicatie over biodiversiteit scoort bijzonder slecht op de 8 kenmerken van effectieve communicatie.
   • Het is onduidelijk wie verantwoordelijk is om een structurele verandering in gedrag te realiseren. 54% vindt dat de overheid verantwoordelijk is om biodiversiteitsprobleem aan te pakken. 12% van de Nederlanders vinden dat de burger aan zet is.
2. Partijen die wel iets willen doen worden beperkt in hun impact doordat:
   • kosten en de baten scheef verdeeld zijn.
   • het huidige beleid niet effectief is.
   • welwillende partijen de juiste kennis missen.
   • en welwillende burgers te hoge drempels ervaren.

Andere inzichten uit het analyserapport

• ‘Op dit moment levert het nog steeds meer op om monocultuur en pesticiden toe te passen’- Fabian Kemps Verhage (Herenboeren)
• 83% van de 15 geïnterviewde grondbeherende partijen, van vakantieparken tot stichtingen, van ministeries tot gemeenten zegt behoefte te hebben aan kaders voor biodiversiteit
• Als er kaders zijn, gaat het nog niet goed. Zo is er een kaderrichtlijn water maar is nu al duidelijk dat die deadline van 2027 niet gehaald wordt. Het niet behalen van de gestelde doelen kan, net als het stikstofprobleem, tot een stop in vergunningverlening leiden
• Verschillende partijen binnen de voedselketen werken met verschillende labels en standaarden vanwege concurrentiebelang en de wens om onderscheidend te blijven. Dit gebeurt bijvoorbeeld in de supermarktbranche.
• ‘ 70% van het advies aan boeren is afkomstig van productgebonden erfbetreders’ ‘zegt Reinier Gerrit, directeur Meststoffen Nederland. Dit zijn geen onafhankelijke adviseurs maar accountmanagers.
• ‘Het grootste gedeelte van het curriculum van landbouwscholen is gericht op intensieve landbouw, niet alleen vroeger maar nu ook nog steeds’ – Alex Datema, voorzitter van BoerenNatuur‘.
• Activiteiten voor biodiversiteit zijn niet toegankelijk en uitnodigend voor een breed publiek.

Analyserapport

De analyse werd op 5 oktober gepresenteerd aan 150 experts. Het volledige analyserapport vind je op www.ndt22.nl

*Opmerkelijke uitkomsten van onderzoek door de Nationale DenkTank, uitgevoerd door Motivaction

Noot voor de redactie

In gesprek met DenkTankers, experts of themapartners

De DenkTankers en experts (zoals Kees Klopt of Louise Vet) staan open voor het geven van (duo-)interviews en het delen van hun bevindingen. Of wil je in contact komen met een van onze themapartners over biodiversiteit? We regelen het graag.

Onze themapartners zijn bouwbedrijf BAM, supermarkt Lidl, het ministerie van LNV, het ministerie van I&W en een consortium van 3 aangrenzende provincies (Gelderland, Overijssel en Flevoland). Deze denktank krijgt dit jaar een financiële ondersteuning van Triodos Foundation. De themapartners hebben, naast het mogelijk maken van deze denktankeditie en kennisoverdracht, ook een belangrijke rol in het implementeren van de bedachte oplossingen. Daarnaast zijn er verschillende experts en kennisinstituten inhoudelijk betrokken. De deelnemers aan de Nationale DenkTank ’22 worden begeleidt in het proces door onder andere Metabolic, McKinsey & Company, Issuemakers en Ijsfontein.

Belangrijke data

De oplossingen presenteert de NDT’22 op 13 december in de Rode Hoed in Amsterdam aan een grote groep geïnteresseerden, waaronder journalisten, beleidsmakers, wetenschappers, mensen van innovatiefondsen en investeerders. Wilt u er 13 december bij zijn? Meld u dan aan via www.ndt22.nl.

Contact

Voor meer informatie, beeldmateriaal & contactinformatie van de DenkTankers: Esther Holla, communicatiemanager de Nationale DenkTank, +31(0)6 29 43 20 85, e.holla@nationale-denktank.nl. De deelnemers van de Nationale Denktank staan zeer open voor het geven van interviews, eventueel samen met een van onze thema- en kennispartners.

Over Stichting de Nationale DenkTank

Stichting de Nationale DenkTank gelooft in de frisse blik van jonge denkers en doeners. Met een onafhankelijke blik, gedegen analyses en innovatieve ideeën helpt zij de Nederlandse maatschappij vooruit. Daartoe organiseert de Stichting sinds 2006 jaarlijks een Nationale DenkTank. Samen zetten twintig jonge academici, masterstudenten, hbo’ers, recent afgestudeerden en PhD’ers met diverse (studie)achtergronden vier maanden hun tanden in een taai maatschappelijk vraagstuk, dat zij van concrete en impactvolle oplossingen voorzien. Tegelijkertijd bouwt de Nationale DenkTank aan een stevig netwerk van alumni (inmiddels ruim 350) en partners die blijvend met elkaar samenwerken aan maatschappelijke vooruitgang. Kijk op www.nationale-denktank.nl en www.ndt22.nl voor meer informatie.